User:Kaworu1992/sandbox6

From Wikipedia, the free encyclopedia
Warsaw Homosexual Movement
Warszawski Ruch Homoseksualny
AbbreviationWRH
SuccessorLambda Groups Association
Formation1987
FounderWaldemar Zboralski, Sławomir Starosta, Krzysztof Garwatowski
Founded atWarsaw
Dissolved1988
TypeNon-governmental
Legal statuscommunist Poland refused to register the organization
Purposehomosexual rights activism
Location
  • Warsaw, Poland

Warszawski Ruch Homoseksualny (WRH) – independent group of gays and lesbians whom the goverment of Polish People's Republic refused registration as NGO[1][2][3], existing in Warsaw between January 1987 and summer of 1988.

Its funders were: Waldemar Zboralski, a male nurse from Railways Hospital (pol. Szpital Kolejowy); Sławomir Starosta, a student of the Warsaw University and Krzysztof Garwatowski, a student at the Warsaw University of Technology. They were supported by a group of students and workers of a few universities in Warsaw and young journalists from the capital.

During a meeting on 24 January 1987, in a private flat on Gabriel Narutowicz Square in Warsaw, there was made a decision to create an official organization of gays and lesbians, and 20 Marc 1988 w Milanówek in the Warsaw region, there was an establishment meeting of WHR, which included deciding on its name, legal basic and choosing its leadership (which was necessary in order to register the organization). As the leader of the group was chosen Waldemar Zboralski, and as the logo of the group was chosen a modified coat of arms of Warsaw - a male merman with a shield with written "WRH". Warsaw Homosexual Movement was 2 times mentioned in reports of Radio Free Europe about independent organizations working in Polish People's Republic, made by its political analyst specializing in Central Europe, Jiří Pehe in years 1988 and 1989.

Poparcie[edit]

Do chwili złożenia dokumentów rejestracyjnych WRH prowadziło szeroko zakrojoną kampanię informacyjną w całej Polsce, do której udało się włączyć znanych dziennikarzy ówczesnej prasy, m.in. „Polityki[4], „Przeglądu Tygodniowego[5], „Wprost[1], „Na Przełaj”. „Radaru[6], „Expressu Wieczornego”. „Pana”[7], „Sztandaru Młodych”. „Kuriera Polskiego[8]. W latach 1987–1988 udało się zaprezentować cele i założenia programowe WRH w kilku audycjach radiowych oraz w cyklu audycji telewizyjnych („Rozmowy Intymne” pod red. Halszki Wasilewskiej)[1][9].

Działalnością WRH udało się zainteresować ówczesne Ministerstwo Zdrowia, które poparło działalność stowarzyszenia. Było to wynikiem deklaracji członków WRH, że włączą się czynnie w profilaktykę AIDS.

Ruch otrzymał również poparcie psychologa, prof. Mikołaja Kozakiewicza, ówczesnego prezesa Towarzystwa Rozwoju Rodziny, i grona zaprzyjaźnionych z nim intelektualistów, którzy podjęli próbę przekonania ówczesnych komunistycznych władz PRL o pożytku wynikającym z istnienia organizacji homoseksualistów. Poparcie przybrało m.in. formę listu do ówczesnego ministra spraw wewnętrznych, gen. Czesława Kiszczaka. List datowany był na 5 marca 1988[10] – podpisali go: prof. Tadeusz Kielanowski, Bolesław Popielski, Kazimierz Imieliński, Zbigniew Sternadel, prof. Bogdan Suchodolski, Stanisław Ehrlich, prof. Jan Szczepański, Artur Sandauer, Jerzy Kawalerowicz, Szymon Kobyliński, Daniel Passent[10][9][11].

Grupa otrzymała od władz warszawskiej dzielnicy Mokotów lokal przy ulicy Piaseczyńskiej na biuro, w którym odbywały się regularne spotkania i który był oficjalną siedzibą WRH[12][11].

Współpraca z innymi organizacjami LGBT[edit]

WRH był od samego początku wspierany przez międzynarodowy ruch lesbijsko-gejowski, zrzeszony w Międzynarodowym Stowarzyszeniu Lesbijek i Gejów (ILGA). Bezpośrednią opiekę nad WRH roztoczył austriacki oddział ILGA, stowarzyszenie HOSI-Wien, którego ówczesny przedstawiciel Andrzej Selerowicz nawiązał kontakty z założycielami WRH już w 1985. HOSI-Wien wniosło za WRH opłaty członkowskie w ILGA i grupa została jej członkiem w kwietniu 1988[9][13][14]. W swej działalności WRH ściśle współpracował z innymi grupami lesbijsko-gejowskimi w Polsce – z Grupą ETAP z Wrocławia oraz FILO z Gdańska[14].

W maju 1987 członkowie WRH uczestniczyli w międzynarodowych konferencjach ILGA organizowanych w Kolonii[9][13][14] i Londynie[13][14] Warszawski Ruch Homoseksualny został formalnie zrzeszony z ILGA w 1987[15], jeszcze przed nieudaną legalizacją stowarzyszenia w Polsce. 16 kwietnia 1988 udało się zorganizować międzynarodową konferencję ILGA z udziałem delegatów organizacji gejowskich m.in. z RFN, ówczesnej NRD, Węgier, Danii, USA, Kanady, Austrii[9][13]. Było to najważniejsze wydarzenie organizacyjne do czasu ustania działalności ruchu.

Próba rejestracji[edit]

Po wyłonieniu grupy 15 osób, sygnatariuszy-założycieli gotowych podać swoje dane osobowe do wniosku rejestracyjnego stowarzyszenia (niektóre z nich były ofiarami milicyjnej Akcji Hiacynt z lat 1985–1987), 24 marca 1988 w Wydziale Społeczno-Administracyjnym Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy złożono dokumenty założycielskie, w tym statut WRH[9][11]. Na skutek decyzji politycznych ówczesnego ministra spraw wewnętrznych, gen. Czesława Kiszczaka, odmówiono rejestracji stowarzyszenia o nazwie „Warszawski Ruch Homoseksualny”. Uzasadniano to obawami, że takie stowarzyszenie naruszałoby zasady moralności publicznej, względnie uzasadniając to obawami przed reakcją kościoła rzymskokatolickiego[2][3][14].

Zakończenie działalności[edit]

Część sygnatariuszy-założycieli WRH, wspólnie z członkami nieformalnych grup lesbijsko-gejowskich działającymi w innych miastach Polski, ponownie podjęło w 1989 roku próbę zalegalizowania wspólnej organizacji. Próba powiodła się i 23 lutego 1990 zarejestrowano ogólnopolską organizację gejów i lesbijek o nazwie Stowarzyszenie Grup Lambda[14].

Publikacje o WRH[edit]

  • 2009 HomoWarszawa, Przewodnik kulturalno-historyczny, praca zbiorowa, Wydawnictwo Abiekt.pl, Warszawa, str. 156-159, ISBN 978-83-926968-1-0
  • 2012 Gejerel. Mniejszości seksualne w PRL-u, Krzysztof Tomasik, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa, ISBN 978-83-62467-54-9
  • 2012 Kłopoty z seksem w PRL (rozdział autorstwa Agaty Fiedotow: Początki ruchu gejowskiego w Polsce 1981–1990), praca zbiorowa pod red. Marcina Kuli, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego i Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa, ISBN 978-83-235-0964-6

Zobacz też[edit]

Przypisy[edit]

  1. ^ a b c Piotr Gabryel (1988). "Na razie plecami do kamery". Wprost (Nr 25). Retrieved 2013-12-18. {{cite journal}}: |number= has extra text (help)
  2. ^ a b "Wiadomości z kraju: odmowa rejestracji WRH". Polityka. 44/1988. 1988.10.29. Retrieved 2019-03-07. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  3. ^ a b "Relacja z konferencji prasowej Jerzego Urbana z dnia 9 listopada 1988". Rzeczpospolita: 6. 1988.11.10. Retrieved 2019-03-07. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  4. ^ Barbara Pietkiewicz (1988-01-20). "Co dziesiąty". Polityka (Nr 5). Retrieved 2013-12-18. {{cite journal}}: |number= has extra text (help)
  5. ^ Katarzyna Nazarewicz (1987). "Sekcja specjalna". Przegląd tygodniowy (Nr 45). Retrieved 2013-12-18. {{cite journal}}: |number= has extra text (help)
  6. ^ Danuta Kantor-Jankowska (1987). "Kara za grzech sodomski?". Radar (Nr 26). Retrieved 2013-12-18. {{cite journal}}: |number= has extra text (help)
  7. ^ Andrzej Kołodziejski (1987). "Różowy trójkąt". Pan (Nr 2). Retrieved 2013-12-18. {{cite journal}}: |number= has extra text (help)
  8. ^ Andrzej Kołodziejski (1986). "O AIDS, ale nie tylko..." Kurier Polski (Nr 206). Retrieved 2013-12-18. {{cite journal}}: |number= has extra text (help); line feed character in |journal= at position 29 (help)
  9. ^ a b c d e f Franz Werner (1988). "Pedal in Polen". Rosa Flieder (in German) (czerwiec). Retrieved 2013-12-18.
  10. ^ a b "Treść listu prof. Kozakiewicza do gen. Kiszczaka" (PDF). Retrieved 2013-12-18.
  11. ^ a b c Yga Kostrzewa, Michał Minałto, Marcin Pietras, Wojciech Szot, Marcin Teodorczyk, Krzysztof Tomasik, Krzysztof Zabłocki, Marcin Pietras (2010). "Warszawski Ruch Homoseksualny". HomoWarszawa, Przewodnik kulturalno-historyczny. Warszawa: Stowarzyszenie Lambda Warszawa. p. 158. ISBN 978-83-926968-1-0.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  12. ^ Yga Kostrzewa, Michał Minałto, Marcin Pietras, Wojciech Szot, Marcin Teodorczyk, Krzysztof Tomasik, Krzysztof Zabłocki, Marcin Pietras (2010). "Warsaw Gay Movement (Warszawski Ruch Homoseksualny)". QueerWarsaw. Historical and cultural guide to Warsaw. Warszawa: Stowarzyszenie Lambda Warszawa. p. 201-204. ISBN 83-926968-1-6. Retrieved 2013-12-18.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  13. ^ a b c d Waldemar Zboralski (February 1991). "Wspomnienia weterana". Inaczej (Nr 9). Retrieved 2013-12-18. {{cite journal}}: |number= has extra text (help)
  14. ^ a b c d e f Andrzej Selerowicz (1993). Leksykon kochających inaczej. Poznań: Wydawnictwo SOFTPRESS. p. 19-28. ISBN 83-900208-6-6. Retrieved 2013-12-18.
  15. ^ Bronisław Tumiłowicz (1987). "Inny homo". Tygodnik Argumenty (nr 42). Retrieved 2013-12-18. {{cite journal}}: |number= has extra text (help)

Cite error: A list-defined reference named "wpkultura" is not used in the content (see the help page).
Cite error: A list-defined reference named "Pehe1" is not used in the content (see the help page).

Cite error: A list-defined reference named "Pehe2" is not used in the content (see the help page).

Linki zewnętrzne[edit]

Kategoria:Historia LGBT w Polsce Kategoria:Organizacje LGBT w Polsce Kategoria:Organizacje społeczne